Το όριο της Τουρκίας στις μηνιαίες εισαγωγές χρυσού πυροδοτεί το λαθρεμπόριο, ακρωτηριάζει τα εργαστήρια κοσμημάτων
Μια αυστηρή ποσόστωση στις εισαγωγές χρυσού με στόχο τη μείωση του εμπορικού ελλείμματος της Τουρκίας προκάλεσε άνοδο του λαθρεμπορίου χρυσού και επηρέασε σοβαρά τη βιομηχανία κοσμήματος, οδηγώντας σε απολύσεις και κλείσιμο εργαστηρίων, σύμφωνα με δημοσιεύματα στα τουρκικά ΜΜΕ.
Εκπρόσωποι του κλάδου προειδοποιούν για μια βαθύτερη κρίση, καθώς η ποσόστωση εισαγωγής χρυσού της Τουρκίας, η οποία εισήχθη τον Αύγουστο του 2023 για την αντιμετώπιση του εμπορικού ελλείμματος, έχει τροφοδοτήσει ακούσια το εκτεταμένο λαθρεμπόριο χρυσού και έχει ακρωτηριάσει τον κλάδο κοσμημάτων της χώρας λόγω της κλιμάκωσης των διαφορών τιμών μεταξύ της τουρκικής και της διεθνούς αγοράς χρυσού, διαταράσσοντας την τοπική ζήτηση και τις εξαγωγές.
Η ποσόστωση εισαγωγής χρυσού περιορίζει την Τουρκία στους 12 τόνους το μήνα, 1,5 φορές τον προηγούμενο μηνιαίο μέσο όρο.
Ωστόσο, επειδή πρόσφατα σημειώθηκε άνοδος στις εισαγωγές χρυσού, το όριο με βάση τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο σήμαινε ότι οι Τούρκοι έπαιρναν λιγότερο ακατέργαστο χρυσό από ό,τι ζητούσαν, με αποτέλεσμα η τιμή του χρυσού να εκτιναχθεί έως και 5.000 δολάρια περισσότερο ανά κιλό σε σύγκριση με τη διεθνή αγορές.
Ο ειδησεογραφικός ιστότοπος Ekonomim, επικαλούμενος το Επιμελητήριο Κοσμηματοπωλείων της Κωνσταντινούπολης, αναφέρει ότι αυτό το κενό έχει δώσει κίνητρα στο λαθρεμπόριο, που υπολογίζεται σε 50 τόνους ετησίως, ενώ επιβαρύνει τους κατασκευαστές που αναζητούν πρώτες ύλες με νόμιμα μέσα με υψηλότερο κόστος.
Τα στοιχεία του Υπουργείου Εμπορίου δείχνουν μια απότομη αύξηση του αναχαιτισμένου λαθρεμπορίου χρυσού, με κατασχέσεις αξίας 2,5 δισεκατομμυρίων τουρκικών λιρών (περίπου 72 εκατομμύρια δολάρια) μεταξύ Ιανουαρίου και Οκτωβρίου 2024, ξεπερνώντας το συνολικό ποσό που αναχαιτίστηκε την προηγούμενη δεκαετία. Ωστόσο, εκπρόσωποι του κλάδου λένε ότι αυτό αντιπροσωπεύει λιγότερο από το 10 τοις εκατό του συνολικού λαθρεμπορίου χρυσού.
Ο κλάδος των κοσμημάτων στο χείλος του γκρεμού
Η βιομηχανία κοσμημάτων, η οποία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές χρυσού, αναστατώνεται από τις συνέπειες της πολιτικής των ποσοστώσεων. Οι εξαγωγές μειώθηκαν κατά 24,2% τον Οκτώβριο και πολλά εργαστήρια έκλεισαν προσωρινά για πρώτη φορά εδώ και χρόνια. Μιλώντας στον ειδησεογραφικό ιστότοπο Dünya, ο Burak Yakın, πρόεδρος της Ένωσης Εξαγωγέων Κοσμήματος (MİB), προειδοποίησε ότι 250.000 θέσεις εργασίας κινδυνεύουν καθώς ο κλάδος αντιμετωπίζει τη μείωση των παραγγελιών και το αυξανόμενο κόστος.
«Η αγορά έχει συρρικνωθεί κατά 30 τοις εκατό. Οι επιχειρήσεις κλείνουν και οι απολύσεις άρχισαν. Είμαστε στα πρόθυρα να χάσουμε μια βιομηχανία αιώνων», δήλωσε ο Yakın σύμφωνα με το Dünya.
Μιλώντας στο Ekonomim, ο Mustafa Atayık, πρόεδρος του Επιμελητηρίου Κοσμηματοπωλείων της Κωνσταντινούπολης, τόνισε ότι η ποσόστωση ανάγκασε τους παραγωγούς να αγοράζουν χρυσό σε τιμές 3.000-4.000 $ ανά κιλό υψηλότερες από τις παγκόσμιες τιμές. Πρόσθεσε ότι ο λαθραίος χρυσός, συχνά χαμηλής ποιότητας, αυξάνει το κόστος για τους κατασκευαστές, καθώς οι κακώς επεξεργασμένες ράβδοι χρυσού πρέπει να αναδιατυπωθούν, με αποτέλεσμα σημαντικές απώλειες στην παραγωγή.
Ζητά για μεταρρυθμίσεις
Οι ηγέτες του κλάδου έχουν ζητήσει επείγουσες μεταρρυθμίσεις, συμπεριλαμβανομένης της κατάργησης ή χαλάρωσης της ποσόστωσης εισαγωγής χρυσού και της εισαγωγής ενός λογιστικού συστήματος με βάση τον χρυσό για τον εξορθολογισμό των εργασιών και την αντιμετώπιση καταγγελιών για φοροδιαφυγή. Ο Atayık προέτρεψε επίσης την κυβέρνηση να χορηγήσει δικαιώματα ποσοστώσεων σε εργαστήρια με επαληθευμένη ικανότητα και να συμπεριλάβει κοσμηματοπώλες στη διαχείριση της Αγοράς πολύτιμων μετάλλων της Borsa İstanbul.
Χωρίς αυτές τις αλλαγές, ο κλάδος κινδυνεύει με περαιτέρω απώλειες θέσεων εργασίας, μείωση των εξαγωγών και μετεγκατάσταση των βάσεων παραγωγής στο εξωτερικό. Πολλοί τοπικοί παραγωγοί συνεργάζονται ήδη με εταιρείες στο Ντουμπάι, την Αίγυπτο και το Ιράκ για να μεταφέρουν τις δραστηριότητές τους στο εξωτερικό, διαβρώνοντας περαιτέρω το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της Τουρκίας στην αγορά κοσμημάτων.
Η αύξηση των παγκόσμιων τιμών του χρυσού προσθέτει πίεση
Η κρίση επιδεινώνεται από τις γεωπολιτικές εντάσεις και την άνοδο των παγκόσμιων τιμών του χρυσού. Σύμφωνα με τον Mehmet Ali Yıldırımtürk, ειδικό στην αγορά χρυσού και συναλλάγματος, το χάσμα τιμών μεταξύ της Τουρκίας και των διεθνών αγορών έχει ανακάμψει στα 3.500 $ ανά κιλό, μετά από μια σύντομη μείωση κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.
«Οι υψηλές τιμές, σε συνδυασμό με τις περιορισμένες μηνιαίες εισαγωγές 12 τόνων, έχουν οδηγήσει σε απολύσεις συνεργείων. Ο επενδυτικός χρυσός έχει σημειώσει μια μικρή ανάκαμψη, αλλά η ζήτηση για κοσμήματα παραμένει χαμηλή», δήλωσε ο Γιλντιρίμτουρκ στον ειδησεογραφικό ιστότοπο Habertime.
Η τουρκική κυβέρνηση εισήγαγε την ποσόστωση για να σταθεροποιήσει το εμπορικό έλλειμμα, αλλά οι επικριτές υποστηρίζουν ότι η πολιτική απέτυχε, δημιουργώντας μια κερδοφόρα μαύρη αγορά και αποσταθεροποιώντας μια από τις πιο πολύτιμες βιομηχανίες της Τουρκίας. Μιλώντας στο Dünya, ο Yakın προειδοποίησε: «Χάνουμε όχι μόνο την ποιότητα αλλά και την παραγωγική ικανότητα. Ο αγώνας έχει τελειώσει εκτός και αν αρθεί η ποσόστωση».
